Binnenklimaat kantoor: hoe kan je de luchtkwaliteit op kantoor verbeteren?

Waarom is een gezond binnenklimaat belangrijk?

De kwaliteit van de binnenlucht is een groot probleem voor bedrijven omdat dit van invloed kan zijn op de gezondheid, het comfort, het welzijn en de productiviteit van de werknemers. De meeste mensen brengen tot 85% van hun tijd binnenshuis door en een groot deel zitten ze in een kantooromgeving. Studies uitgevoerd door het Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) en anderen tonen aan dat de niveaus van vervuilende stoffen in kantoren vaak hoger zijn dan niveaus die buiten worden gevonden. De gezondheidseffecten die optreden als gevolg hiervan zijn zeer divers en variëren van klachten zoals vermoeidheid, hoofdpijn en geïrriteerde ogen tot (verergering van) astma, en hart- en vaatziekte. De EPA schat daarom dat slechte binnenlucht in kantoren de U.S.A. tientallen miljarden dollars per jaar kan kosten aan verloren productiviteit en medische zorg.

Wat veroorzaakt slechte lucht in kantoren?

De belangrijkste boosdoeners van zo’n ongezond binnenklimaat zijn onvoldoende ventilatie, vocht en schimmels, huisstofmijt, stoffen uit bouwmaterialen, de rook van sigaretten, slecht functionerende verwarmingstoestellen, reinigingsproducten, mensgebonden vervuiling (tabaksrook, virussen), gebouw- en materiaalgebonden vervuiling (radon, vluchtige organische componenten, rookgassen van kachels, asbestvezels…) en tenslotte vervuiling door vocht (legionella, schimmels, huisstofmijt…).

We zoemen in op de drie belangrijkste oorzaken van een ongezond binnenklimaat in kantoren: luchtvochtigheid, ventilatie en verwarming/koeling.

Oorzaken ongezond binnenklimaat: luchtvochtigheid

Het is belangrijk om vocht en relatieve vochtigheid in kantoorruimtes te beheersen. Door de aanwezigheid van vocht en vuil kunnen schimmels en andere biologische verontreinigers floreren. De vochtigheidsgraad in een gebouw meet je met een hygrometer. Ergens tussen de 40 en 60% ligt de ideale vochtigheidsgraad. Zowel te droge als te vochtige lucht zijn nefast voor je gezondheid. Te vochtige lucht kan zorgen voor problemen met de luchtwegen en veroorzaakt schimmels, te droge lucht zal irritatie van de huid en de ogen veroorzaken.

Oorzaken ongezond binnenklimaat: ventilatie

Een gebrekkig HVAC-systeem – en vooral de ventilatie – is vaak de oorzaak van slechte binnenlucht. HVAC-systemen omvatten alle apparatuur die wordt gebruikt om het gebouw te ventileren, verwarmen en koelen; om de lucht rond het gebouw te verplaatsen; en om de lucht te filteren en schoon te maken. Deze systemen kunnen een aanzienlijke impact hebben op de manier waarop verontreinigende stoffen binnen en buiten komen. HVAC-systemen kunnen zelfs bron worden van vervuilende stoffen in sommige gevallen, bijvoorbeeld wanneer de luchtfilters vervuild raken met vuil en/of vocht. Bij kantoren kan het ook voorkomen dat ruimtes anders worden gebruikt dan bij de bouw voorzien was, waardoor het HVAC-systeem niet toereikend is voor die ruimte. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een opslagruimte die ineens als bureau moet dienen.

Oorzaken ongezond binnenklimaat: verwarming en koeling

Ook de temperatuur speelt een belangrijke rol bij een gezond binnenklimaat. Het te koud of te warm hebben is niet bevorderlijk voor je concentratie. Met CV of convectie heb je vaak te maken met een constante temperatuurschommeling. Klassieke verwarmingstoestellen warmen immers de lucht op vanuit één plaats en veroorzaken zo circulatie van stof in de kamer. Als je last hebt van allergieën is dat niet ideaal. Die luchtbeweging kan ook een gevoel van tocht als gevolg hebben.

Wat kan je doen om de luchtkwaliteit te verbeteren?

Sommige factoren die bijdragen aan een slechte luchtkwaliteit binnenshuis zijn te wijten aan een ontoereikend HVAC-ontwerp. Breng jouw gebouw- of facilitymanager onmiddellijk op de hoogte als je vermoedt dat er een probleem is met de kwaliteit van de binnenlucht. Dit helpt het management de oorzaak van het probleem snel te bepalen, zodat een tijdige oplossing kan gevonden worden. Als werknemer kan je echter zelf ook kleinere aanpassingen doen om de binnenlucht te verbeteren:

• Blokkeer geen lucht- of ventilatieroosters, zodat het HVAC-systeem niet uit balans raakt of de ventilatie van een aangrenzend kantoor wordt beïnvloed. Meubilair, dozen of andere materialen in de buurt van ventilatieroosters kunnen ook de luchtstroom beïnvloeden.
• Denk bij verplaatsingen van kantoormeubilair, scheidingswanden en apparatuur altijd aan het HVAC-systeem. Plaats bijvoorbeeld geen computers en andere apparatuur die warmte produceert in de buurt van of onder een HVAC-sensor want dit kan het systeem beïnvloeden.
• Zet planten neer op kantoor die de lucht zuiveren, zoals de lepelplant, de chrysant en de drakenplant. Zij zetten niet enkel CO2 om in zuurstof, maar filteren ook andere schadelijke stoffen weg. Een goedkope en fleurige oplossing!
• Ruim water dat gemorst is snel op en meld direct als er een waterlek is. Micro-organismen zoals schimmels groeien sneller in een vochtige omgeving.
• Voer afval snel en op de juiste manier af om geurtjes en biologische vervuiling te voorkomen.
• Bewaar voedsel op de juiste manier omdat voedsel ongedierte aantrekt en slecht geworden etenswaren ook onaangename geuren veroorzaken. Houd keukens en eetruimtes schoon en ontsmet ze zo nodig om ongedierte te voorkomen en hygiëne te handhaven.

Conclusie: luchtkwaliteit op kantoor

Problemen met de luchtkwaliteit op kantoor zijn een feit. Een recente rondvraag van de Belgische arbeidsgeneeskundige dienst IDEWE bij 23.000 werknemers toonde aan dat 1 op 3 werknemers klaagt over slechte lucht in kantoren. Werkgevers hebben er baat bij als hun werknemers in een gezonde omgeving kunnen werken omdat het de productiviteit en tevredenheid ten goede komt. Zijn er klachten over het binnenklimaat op jouw kantoor, of heb je als bedrijf bouw-of renovatieplannen? Dan is het geen overbodige luxe om je te laten adviseren door HVAC specialisten met kennis op gebied van ventilatie, verwarming en koeling. Vergeet ook niet dat de technologie niet stilstaat en dat nieuwe ontwikkelingen, zoals Climatrix klimaatwanden en -plafonds, een ideale energiezuinige én gezonde oplossing kunnen zijn voor jouw kantoorruimtes.