Milieuverantwoord en gezond bouwen: hoe begin je eraan?

Ecologische voetafdruk van de bouwsector

De bouwsector staat voor een grote, ecologische uitdaging. “Gebouwen staan in voor meer dan 20 % van de totale CO2-uitstoot, zelfs 40% als we industrie en productie van energie niet meetellen. De bouwsector is verantwoordelijk voor 60% van het afval en voor 25 % van het vrachtvervoer”, aldus Marc Dillen, directeur-generaal van de Vlaamse Confederatie Bouw. Voor het bouwen van woningen zijn er daarnaast veel grondstoffen nodig die nadien als afgedankte bouwmaterialen een enorme afvalberg vormen. We moeten dus op een andere manier omgaan met materialen en grondstoffen. En dat kan!

Duurzaam en gezond (ver)bouwen met kennis van zaken

Het lijkt voor jou als (ver)bouwer misschien een hele klus om duurzaam te bouwen, maar alles begint met de juiste kennis. Heel veel informatie valt te rapen bij VIBE vzw, een onafhankelijke kennisorganisatie die zich op het kruispunt tussen de bouwsector en de milieubeweging bevindt en die kennis over milieuverantwoord en gezond bouwen en wonen publiceert. Dit zijn een aantal punten die je in overweging kan nemen:

• Denk aan hoe compact je kan (wil) bouwen, besteed aandacht aan de oriëntatie van het gebouw en ontwerp met aandacht voor warmteaccumulatie, isolatie en energieverbruik.
• Denk aan het verbruik van grondstoffen, want er zijn tal van mogelijkheden en duurzame oplossingen. Je kan hernieuwbare grondstoffen, demonteerbare producten en tweedehands componenten gebruiken.
• Denk aan je privacy, het akoestisch comfort en het gebruik van emissiearme materialen. Op die manier creëer je vanzelf een aangename en gezonde leefomgeving.
• Overweeg of je lokale materialen kan gebruiken, want dan zorg je meteen voor een heropleving van de lokale tewerkstelling.
• Denk ook aan de natuurlijke en lokale waterzuivering en rationeel watergebruik.

Dit geeft je een goed beeld van wat milieuverantwoord en gezond (ver)bouwen kan inhouden.

Energiezuinige en innovatieve verwarmings- en koelingssystemen

Gelukkig dringen de alternatieve vormen van verwarming en energiebronnen zich steeds harder op, ook al omdat de overheid serieus druk begint uit te oefenen op iedereen die een huis bouwt, koopt of renoveert om zo energieneutraal als mogelijk te werken. Maar welke keuzes zijn er in energiezuinige en innovatieve verwarmings- en koelingssystemen?

Vloerverwarming

De technologische innovaties in vloerverwarming, zoals anhydriet vloeichape, maken het mogelijk om met een zeer beperkte opbouwhoogte van 2,5 tot 3,0 centimeter te werken. Dit resulteert in een sneller reagerend koel- en verwarmingssysteem en in een veel constantere temperatuur in je huis.

Klimaatplafonds en -wanden

Klimaatplafonds en klimaatwanden zijn een innovatieve vorm van verwarming en koeling die steeds meer ingezet worden bij duurzame en energiezuinige renovaties en nieuwbouw. In combinatie met het zelf opwekken van energie via de zon, water of de warmte van de aarde kan je zo bijna energieneutraal wonen. Het grote voordeel van dit soort van verwarming en koeling is dat het systeem zéér reactief is, zonder dat het veel geld kost. Je kan dus gemakkelijk schakelen tussen verwarmen en koelen.

Verminderen van de afvalberg in de bouw

Er zijn steeds meer bedrijven in de bouwsector die actief werken aan het verminderen van die afvalberg. Bij Climatrix proberen we ook ons steentje bijdragen. Vanaf mei 2020 gebruiken we een nieuw type rasterfolie. Die transparante rasterfolie wordt gebruikt om de vloerverwarming te tackeren op de isolatie en als dampscherm onder de staalnetten. De nieuwe folie is voor 100% vervaardigd uit gerecycleerd afval en is toch even kwalitatief als de vorige die gemaakt werd uit nieuwe granulaten.

We stellen ook vast dat we met een enorme afvalberg kampen van overschot van legbuizen. Ook dat is een grote vorm van verkwisting en vervuiling. We zijn daarom al een tijd bezig met het zoeken naar oplossingen voor deze afvalberg en hopen kortelings een partner te vinden die dit materiaal kan hergebruiken om zodoende ook zijn/haar productieproces te vergroenen.

Duurzaam verwarmen en koelen in de praktijk

Mooie voorbeelden van hoe het materiaal van Climatrix ingezet wordt voor een properder milieu vind je in de kasteelhoeve van Wange waar Philip Van Kelst een samenwerking aanging met Climatrix om het woongedeelte van zijn kasteel op een ecologisch verantwoorde manier te verwarmen. Ze wonnen er zelfs de prestigieuze International Green Key Award mee voor meest duurzame seminarie locatie, hotel en gastenverblijf ter wereld.

Een ander voorbeeld is dat van de strobalenwoning van Eddy Mockers in Oudsbergen. Hij plaatste vloer-, wand- en plafondverwarming van Climatrix om zijn woning zo goed als energieneutraal te verwarmen in de winter en te koelen in de zomer.

Conclusie: duurzaam en gezond bouwen

Ben je aan het (ver)bouwen en wil je dit op een ecologische manier doen? Dan is het belangrijk dat je je goed laat informeren over de mogelijkheden in duurzame materialen, energiebronnen en bouwpartners. Toegegeven, het vergt enige financiële inspanning, maar de baten zijn dan ook groot. Je helpt er niet alleen Moeder Aarde mee, maar je bezorgt jezelf en jouw medebewoners ook een gezond binnenklimaat. Overweeg je hierin te investeren? Laat je dan begeleiden door een specialist ter zake die je kan adviseren over alternatieve systemen die je – soms onmiddellijk, soms op termijn – een fikse besparing kunnen opleveren.